علم و صنعت

جدول تناوبی مندلیف یکی از شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای علمی در دوره آموزش متوسطه و به ویژه در درس شیمی محسوب می‌شود. این جدول نمایشی منظم از عناصر شیمیایی و خواص آنها است که به طور گسترده در آموزش و پژوهش‌های علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این گزارش، با مرور جامع ویژگی‌ها و کاربردهای کلیدی جدول مندلیف، علاوه بر بررسی نکات اساسی آن، لینک دانلود این ابزار آموزشی ارزشمند نیز ارائه خواهد شد.

جدول مندلیف یا جدول تناوبی عناصر یک جدول بسیار محبوب و شناخته شده در درس شیمی است که در آن عناصر بر اساس افزایش عدد اتمی مرتب شده اند. این جدول دارای 18 ستون و 7 سطر است و از اولین عنصر با عدد اتمی 1 (هیدروژن) تا آخرین عنصر با عدد اتمی 118 (اوگانسون) را در خود جای داده است. دانشمندان همچنان در حال گسترش و تکمیل این جدول هستند.

همان گونه که از نام این جدول مشخص است، شخصی به نام دیمتری مندلیف "Dmitri Mendeleev" که یک استاد روسی شیمی بود، جدول مندلیف را که حاصل تجربیات او بود را در سال 1869 میلادی منتشر ساخت که عناصر را در ردیف ها و ستون ها به ترتیب وزن اتمی فهرست کرده بود. اما یک سال بعد از انتشار این جدول توسط مندلیف، شیمیدان آلمانی به نام ژولیوس لوتار میر جدول مختص خودش را در سال 1870 منتشر کرد که هر دو آنها جدول نهایی را منتشر کردند که عناصر موجود در هر ردیف و هر ستون، ویژگی های یکسانی داشتند.

اما جالب است بدانید که حتی مندلیف عناصری که شناخته نشده بودند را در این جدول خالی گذاشت که اطلاعات آنها را مطلع بود! این عناصر شامل گالیم و ژرمانیم بود که بعدها شناخته شد. با این حال از همان اولین نسخه ارائه شده، این جدول تکمیل شده نبود و بعدها دوباره نسخه های دیگری که نسخه تکمیل شده بودند را ارائه کرد که نشان دهنده توسعه جدول مندلیف به مرور زمان بود.

با این حال دیمتری اولین نفری نبود که به این عناصر رسیده بود و قبل از او دانشمندان دیگری نیز حضور داشتند که دیمتری موفق به طراحی این جدول شد. از طرفی مندلیف در سال 1871 میلادی در طی اقدامی موفق به تغییر جایگاه 17 عنصر در این جدول شد و در نسخه جدیدتری از جدول مندلیف را ارائه کرد که یک نسخه کامل تر بود.

آموزش یادگیری جدول مندلیف

یکی از پرچالش ترین و اصلی ترین مشکلات دانش آموزان نسبت به جدول مندلیف، نحوه یادگیری و حفظ نکات آن است که طبیعتا به دلیل نکات و عواملی که در این جدول وجود دارند، برای هر یک از ما سخت خواهند بود و این مشکل زمانی برطرف خواهد شد که اولین قدم را در راستای آن برداریم و سپس بقیه مراحل بصورت اتوماتیک سپری خواهند شد.

برای یاد گیری جدول تناوبی عناصر باید یک سری مراحل را سپری کنید که در ادامه این گزارش از بخش تکنولوژی نمناک به آن خواهیم پرداخت و توجه داشته باشید که برای موفقیت باید مرحله به مرحله پیش بروید؛

1- چیزهایی که به آن نیاز دارید

برای یادگیری جدول مندلیف، طبیعتا به برخی موارد نیاز پیدا خواهید کرد که با استفاده از آنها این کار را هر چه ساده و ساده تر خواهید کرد. این موارد عبارتند از؛

2- به جدول نگاه کنید

همان گونه که مشاهده می کنید، جدول تناوبی عناصر دارای 18 ستون و 7 سطر می باشد که عناصر بصورت ردیفی از چپ به راست قرار به ترتیب عدد اتمی جای گرفته اند که از چپ به راست یونش و روند الکترونگاتیوی افزایش پیدا می کنند و در برخی موارد همچون خاصیت فلزی، شعاع اتمی و الکترون خواهی از چپ به راست کاهش پیدا می کنند.

3- معنای اعداد اطراف هر عنصر جدول

بطور کلی هر عنصر در جدول تناوبی عناصر، دارای فاکتورهایی هستند که در هر یک از آنها وجود دارد. برای مثال هر یک از عناصر در جدول مندلیف دارای عدد اتمی و جرم اتمی هستند که در جدول تناوبی می توانید به خوب مشاهده کنید. مثلا اولین عنصر در ستون 18 و ردیف اول، هلیوم می باشد که دارای عدد اتمی 2 و جرم اتمی 4.01 می باشد و سایر عناصر هم در جدول ذیل وجود دارند که شما می توانید با دقت مشاهده کنید.

4- حفظ عناصر جدول مندلیف با عدد اتمی

همان گونه که گفته شد، عدد اتمی شاخصه اصلی در جدول مندلیف است که از راست به چپ افزایش پیدا می کند. یعنی در ردیف اول، از هیدروژن با عدد اتمی 1 شروع و با هلیوم با عدد اتمی 2 خاتمه پیدا می کند و در ردیف های دیگر نیز این گونه می باشد که از راست به چپ عدد اتمی افزایش پیدا می کند. از این رو شما می توانید علاوه بر ترتیب اصلی جدول تناوبی عناصر، با عناصر موجود در هر ردیف آشنا شوید.

مهم ترین نکات جدول مندلیف

همان گونه که در قسمت بالا به برخی از نکات اشاره کردیم، قصد داریم مهم ترین نکات را در مورد جدول تناوبی عناصر به شما معرفی کنیم که بی شک در این راستا به شما کمک موثر خواهند کرد. این نکات عبارتند از؛

دانلود جدول با کیفیت مندلیف

در انتها با ارائه گزارش های بالا، در قسمت ذیل نسخه باکیفیت جدول مندلیف را می توانید با کلیک ساده اقدام به دانلود کنید؛

لینک دانلود جدول مندلیف